Het familiewapen Van de(r) Loo

Een familiewapen is een embleem om families van elkaar te onderscheiden. Het gebruik ervan stamt uit de middeleeuwen. Op toernooien en in de strijd was het handig wanneer geharnaste ridders toch op de een of andere manier herkenbaar waren. Daartoe bracht men kleuren aan op het schild. Later ook figuren, zoals een leeuw of adelaar. Het ontwerp van een familie- of geslachtswapen is aan strikte regels gebonden. Elke familie is gerechtigd een eigen wapen te voeren. Ook in onze tijd zijn er families die een wapen willen aannemen en daarom een onderscheidend wapen laten ontwerpen en registreren. Het komt overigens voor dat binnen één familie verschillende wapens worden gevoerd. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een jongere tak van een geslacht een variant van het stamwapen voert. In Engeland komt men dit geregeld tegen. Uit het navolgende wordt duidelijk dat ook binnen de familie Van de(r) Loo verschillende varianten van het stamwapen werden en worden gevoerd.

Het stamwapen: een zwarte kram op zilveren schild

De familie Van de(r) Loo voert van oudsher als wapen een zwarte muurkram op een zilveren schild.

Een muurkram werd veel gebruikt in de bouw: het is een U-vormige ijzeren staaf met weerhaken aan de uiteinden; die weerhaken geven een steviger verankering van het muurwerk. Aan het deel buiten de muur kan men een stuk hout, touw of ketting bevestigen. De kleur zwart is de natuurlijke kleur van het ijzer door roest of door lak; denk ook aan de decoratieve muurankers die samen jaartallen vormen. Zilver is de kleur van het schild. Zwart en zilver (wit) zijn daarom de wapenkleuren van de familie Van de(r) Loo

Het wapen van stamvader Bruen van den Loe

Van stamvader Bruen van den Loe (ca. 1445 – ca. 1507) zijn enkele zegelafdrukken bekend met de kram als wapenfiguur.

Kijkt men goed naar deze zegelafdrukken, dan is er in de opening van de kram nog een tweede, kleinere kram te zien. Door deze toevoeging heeft Bruen zijn wapen willen onderscheiden van dat van zijn vader en de rest van de riddermatige Loe-familie. Bruen was namelijk een buitenechtelijke zoon. Die toevoeging noemt men in vaktermen een breuk.

Herkomst van de kram: de familie Crampe

De kram als wapenfiguur werd reeds gevoerd door Bruen’s overgrootvader Wessel vamme Loe in 1364.

De riddermatige Loe’s ontleenden deze wapenfiguur aan het middeleeuwse Westfaalse geslacht Crampe, dat met hen verwant was en dat eveneens de enkele kram als wapen voerde. Voor de familie Crampe was dit een zogeheten ‘sprekend wapen’, omdat deze wapenfiguur rechtstreeks verwijst naar de familienaam, zoals een haan in het wapen van de familie Haan.

Kram met ster

In de generaties na Bruen gebruikten onze voorouders ook een ster als breuk ten opzichte van het riddermatige Loe-wapen. In de 17e en 18e eeuw werd het familiewapen nog maar sporadisch gevoerd. Uit de 17e eeuw zijn enkele oorkonden van voorouders bekend met daarop een met inkt getekende kram.

Het Loo-wapen vanaf de 19e eeuw

Toen begin 19e eeuw de familie Van de Loo in Asperden, Wetten en Ottersum het aloude familiewapen opnieuw ging gebruiken, oriënteerde men zich niet op de oude voorbeelden uit de eigen familie, maar op de in hun woonomgeving prominent alom aanwezige voorbeelden van het adellijke Loë-wapen. Dat leidde tot het familiewapen zoals de familie Van de(r) Loo dat kent tot op de dag van vandaag. Zo staat het gegraveerd in vele ringen en zo staat het ook beschreven en afgedrukt in de genealogie Van de(r) Loo in het Nederlands Patriciaat van 1965.

 

Het wapenschild krijgt nog meer reliëf door enkele attributen. De helm.

• De helmwrong, een band gemaakt uit twee in elkaar gedraaide strengen stof in de wapen- kleuren wit (zilver) en zwart.

• De dekkleden, die met behulp van de helmwrong vastzitten aan de helm en bescherming geven tegen felle zon.

• Het helmteken: een markante versiering op de helm: 3 paar struisvogelveren in de kleuren wit en zwart.

Dit volle Loo-wapen is geheel identiek met het Loe-wapen zoals dat door de adellijke Loë’s wordt gevoerd sinds de 16e eeuw. Het enige verschil is dat bij de Loë’s in plaats van de helmwrong een kroon gevoerd mag worden, verwijzend naar hun status van baron of graaf.

Recente varianten van het Loo-wapen

Voortschrijdend inzicht in de herkomst van het familiewapen en de regels van de wapenkunde (heraldiek) hebben begin 21ste eeuw geleid tot varianten van het Loo-wapen. Belangrijkste overweging daarbij is om het Loo-wapen meer onderscheidend te maken van het Loë-wapen.
Een eerste variant gebruikt nog wel de enkele kram in het wapenschild, maar het helmteken is gewijzigd:
• Bij de beide buitenste struisveren is de kram in top weggelaten.
• De middelste struisveer is vervangen door een springende vis, verwijzend naar de wapenfiguur van de familie Van Abroeck, uit welke familie waarschijnlijk de moeder van Bruen stamde. En verwijzend naar de hofstede Abroeck bij Weeze, die bijna 150 jaar in de familie is geweest. Boven de springende vis een kleine kram.

 

 

 

Enkele familieleden hebben dit wapen in hun ring laten graveren.

 

 

 

 

Inmiddels zijn er ook familieleden die hebben teruggegrepen op het wapen van Bruen van den Loe, met de dubbele kram.

Dynamiek en symboliek

Een familiewapen is geen statisch gegeven. Het kan zich ontwikkelen en wijzigen op grond van kennis, inzicht en smaak. Het is ook niet erg om verschillende wapenvarianten naast elkaar te voeren, mits uiteraard het wapen voldoet aan de heraldische regels. De tijd zal leren welke variant zich zal doorzetten. Maar wat zeker zal blijven is de zwarte kram in het zilveren schild! De kram als teken van verbinding en band, letterlijk en figuurlijk.